Κυριακή των Βαΐων
Κυριακή των Βαΐων πρωί
Την ημέρα αυτή γιορτάζουμε την θριαμβευτική είσοδο του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα, κατά την οποία ο λαός έκπληκτος από το θαύμα της ανάστασης του Λαζάρου που είχε προηγηθεί, υποδέχτηκε τον Χριστό κρατώντας κλαδιά φοινίκων και βάγια. Η δόξα και η αποθέωση του Ιησού από τον όχλο ήταν φευγαλέα και πρόσκαιρη, γιατί την ακολούθησε η καταδίκη και ο θάνατος, πάλι από τον ίδιο όχλο, μόλις λίγες μέρες μετά. Γι' αυτό και ο Κύριος δεν δίνει σημασία στα «Ωσαννά», αλλά συνεχίζει την πορεία του καθήμενος πάνω στο γαϊδουράκι.
Όμως, παρά τις επευφημίες και την μεγάλη αλήθεια που ομολογούν οι εκδηλώσεις τους αυτές είναι επιφανειακές και δεν προέρχονται από την πίστη ότι όντως ο Χριστός είναι ο απεσταλμένος του Θεού. Ο κύριος λόγος για την κοσμοσυρροή και την θριαμβευτική υποδοχή του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, είναι το θαύμα που προηγήθηκε.
Αλλά Εκείνος, παρ' όλη τη λαμπρή υποδοχή, δεν εισέρχεται ως ένας κοσμικός
άρχοντας, δεν κάθεται πάνω σε πολυτελή άμαξα αλλά σε ένα ταπεινό γαϊδουράκι.
Δεν συνοδεύεται από αξιωματούχους και
πολυπληθή στρατό αλλά από 12 ξυπόλητους ταπεινούς ανθρώπους. Αλλά αυτή η
επευφημία κρατάει για πολύ λίγο. Γιατί το «Ωσαννά», λίγο αργότερα θα μετατραπεί
από τους ίδιους ανθρώπους σε «Ἆρον ἆρον, σταύρωσον αὐτόν!» Έτσι αντί για θρόνο,
τον ανεβάζουν σε σταυρό, αντί για πολύτιμο στέμμα του βάζουν στέφανο εξ'
ακανθών, αντί για βασιλικά ενδύματα τον περιβάλλουν με χλαμύδα κοκκίνη, αντί
για σκήπτρο του δίνουν να κρατά κάλαμο.
Η είσοδος όμως του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα ήταν η αρχή της πορείας Του προς το Πάθος. Ήδη οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι είχαν αποφασίσει τη θανάτωσή Του και έψαχναν την κατάλληλη αφορμή για να το πράξουν.
Σε ανάμνηση εκείνης της υποδοχής κρατάμε κι εμείς αυτή τη μέρα κλαδιά από δάφνη και φοίνικα, υποδεχόμενοι τον Κύριο, όχι σαν ένα θριαμβευτή και κοσμικό βασιλιά, όπως τον φαντάζονταν οι Ιουδαίοι αλλά σαν αιώνιο, πνευματικό βασιλιά.
Βγαίνοντας από την Εκκλησία την Κυριακή των Βαΐων, κρατάμε στα χέρια μας κλαδιά από δάφνη (βάγια) και φοίνικα, σε ανάμνηση της ενθουσιώδους υποδοχής του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα. Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, από την προηγούμενη μέρα, έχουν πλέξει αυτά τα κλαδιά με τέχνη, σε σχήμα σταυρού ή ακόμα σε σχήμα μικρού πουλαριού, σαν αυτό που κάθισε επάνω του ο Κύριός μας κατά την είσοδό Σου στην πόλη.


Κυριακή των Βαΐων βράδυ
Η Κυριακή των Βαΐων είναι ταυτόχρονα και η έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας. Αυτό είναι εμφανέστερο το απόγευμα της Κυριακής, στον Εσπερινό, όπου η Εκκλησία στολίζεται πένθιμα και οι Ιερείς φορούν σκουρόχρωμα άμφια σε ένδειξη πένθους.
Στο κέντρο του ναού, τοποθετείται η εικόνα του Νυμφίου, στην οποία ο Χριστός φέρει ακάνθινο στεφάνι και την οποία προσκυνάμε όταν μπαίνουμε στην Εκκλησία. Μπροστά στην εικόνα ψάλλουμε τον ύμνο: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται». Ονομάζουμε τον Χριστό «Νυμφίο», δηλαδή γαμπρό, διότι αυτή η λέξη παραπέμπει στην παραβολή των «Δέκα πάρθένων», όπου εκεί ο γαμπρός συμβολίζει τον Χριστό.
Οι βραδινές Ακολουθίες της Μεγάλης Δευτέρας, Τρίτης και Τετάρτης ονομάστηκαν γι' αυτό το λόγο «Ακολουθίες του Νυμφίου».

Τις βραδιές της Μεγάλης Εβδομάδας ο καθένας μας νιώθει ότι δεν είναι έτοιμος για την μεγάλη γιορτή του Κυρίου (την Ανάσταση) και ότι η στολή της ψυχής του είναι σχισμένη και λερωμένη από τις αμαρτίες του. Έτσι γεμάτος ταπείνωση ψάλει έναν εξίσου χαρακτηριστικό για την Μεγάλη Εβδομάδα ύμνο, τον: «Τον νυμφώνα σου βλέπω»

Όπως έχουμε πει, σε κάθε απογευματινή ακολουθία της Μεγάλης Εβδομάδας, ακούμε αυτά που πρόκειται να διαδραματιστούν την επόμενη μέρα το πρωί κι αυτό ονομάζεται "λειτουργικός χρόνος" της εκκλησίας. Έτσι, το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων, μετά την έξοδο της εικόνας του Νυμφίου, ακούμε τα γεγονότα που θα γίνουν τη Μεγάλη Δευτέρα το πρωί. Ακούμε λοιπόν για τον Άγιο Ιωσήφ τον Πάγκαλο (σημαίνει πολύ καλού), γιου του πατριάρχη Ιακώβ. Τα αδέλφια του Ιωσήφ τον φθονούσαν, γι' αυτό, αφού τον έριξαν σ' ένα πηγάδι, τον πούλησαν σκλάβο σε Αιγύπτιους εμπόρους. Εκεί υπέφερε πολλά, αντιμετώπισε ακόμα τον πειρασμό της γυναίκας του Πετεφρή διατηρώντας όμως την αγνότητά του. Στο τέλος, δοξάστηκε από τον Θεό, και έγινε άρχοντας της Αιγύπτου, όπου και συγχώρεσε τα αδέλφια του για το κακό που του είχαν κάνει. Ο Ιωσήφ ο πάγκαλος θεωρείται τύπος του Χριστού για τα παθήματα, την αρετή, την πραότητα και την ανεξικακία του.


Ακόμη θυμόμαστε την συκιά, που αν και ήταν γεμάτη φύλλωμα και ομορφιά, δεν είχε καθόλου καρπούς. Όταν λοιπόν ο Χριστός πείνασε και δεν βρήκε κανένα καρπό πάνω της, παρά μόνο φύλλα, της είπε: «Ποτέ πια να μην ξαναβγάλεις καρπό» και αμέσως ξεράθηκε. Η Εκκλησία μας επισημαίνει ότι δεν πρέπει να στεκόμαστε στην εξωτερική ομορφιά, αλλά να βλέπουμε την εσωτερική, να έχουμε καρπούς αγάπης, αγνότητας, αγώνα, καθώς αυτά ζητά ο Θεός από τον άνθρωπο. Επίσης εκείνη η άκαρπη συκιά συμβολίζει την συναγωγή των Ιουδαίων που δεν είχε να παρουσιάσει πνευματικούς καρπούς και γι' αυτό καταδικάστηκε από τον Κύριο.